115 سال حفظ سنت عزاداری برای حسین (ع)
•
هنگامه عزیمت به هیات عزاداری امام حسین (ع) در میان ده ها هزار هیاتی که هر ساله در چنین ایامی برقرار می‌شود، انتخابی می‌کنید یا هرجا صدای عشاق حسین را می‌شنوید به جمع محبین ثارالله می پیوندید و به مجلس دل می‌دهید و توسل می جویید؟
آیا سابقه برقراری هیات مذکور برایتان حائز اهمیت است؟ آیا کیفیت سخنرانان و مباحث مطروحه بر منبر در هر سال و مداحی ها و طول زمان مداحی برایتان حائز اهمیت است؟ برگزاری هیات در مساجد یا تکیه ها، معیار گزینش هیات برایتان تلقی می‌شود؟ طیف سنی و فکری حاضر در یک مجلس عزا تا چه میزان در این انتخاب برایتان اهمیت دارد؟
هیات های پرسابقه تهران نه علم و دسته کشی دارند، نه ریتم های تند اما هنوز گروهی از جوانان مشتری این هیات ها هستند؛ هیات هایی که معدودی از آنها در طول دهه ها از هم منفک نشده و هیات های دیگری را تشکیل نداده و یک پارچه مانده و برخی از آنها عمری بیش از یک قرن دارد. در میان سیل هیات هایی که در پنجاه سال اخیر شکل گرفت، کمتر نامی از این هیات های پرسابقه به گوش می رسد اما این هیات ها همچنان سینه زنان خود را دارد.
هیات خرازها که در دهه اول محرم در مسجد ملک بازار قدیم تهران برقرار است، از جمله این هیات ها است که از دولت پنج ساله تا پیرغلام هشتاد و چند ساله امام حسین (ع) زیر پرچمش برای حسین (ع) سینه می زند. عمر هیات خرازها به 115 سال می رسد و چندمین نسل جوانان این هیات، ریش سپیدانی هستند که سال ها است در پی جوان گرایی در سطوح مختلف این هیات برآمده اند.
حفظ شکل سنتی برگزاری این هیات باعث شد تا در ظهر تاسوعا، میهمان عزادارانشان باشیم و هرچند مدیران هیات تاکید داشتند در وقت عزاداری و نماز ظهر، دوربین در صحنه نباشد و توجه سینه زنان را جلب نکند و از پوشش هیات اکراه داشتند اما در نهایت همراه شدند تا مردم با سنت ها بیشتر آشنا شوند. بنابر سنت عزاداری های عاشورا، اینجا سخنرانی در متن عزاداری است و چندین سخنران بر منبر می نشینند و شاید کمتر از 40 دقیقه از کل مراسم ظهر تاسوعا به سینه زنی می پردازند.
سخنرانان در عوض طرحِ مطالب مکرر بیان شده، درباره امر به معروف و نهی از منکر به عنوان ماموریت حسین (ع) سخن می گویند و از مصادیق امروز صحبت می شود و اینکه برخی نهی از منکرها در این دوره، به جز جری شدن فرد تذکر گیرنده و حتی ایجاد منکری دیگر در زمان نهی از منکر، حاصل دیگری ندارد و دیگر سخنانشان نیز با مصادیق روز است. اینجا منش حسینی در ترازوی اعمال مان در سال 1435 هجری قمری گذاشته می‌شود و به ذکر مصیبت اکتفا نمی شود. مجلس نیز با نماز ظهر به اتمام می‌رسد تا پرداختن به مستحبی، منجر به ترک واجبی نشود.
در صدر بودن سخنرانان حتی در زمان تقسیم غذا در سفره ها نیز مشخص است و غذا دادن با یک یا ابالفضل و چند صلوات و قرار دادن ظرف غذای مخصوص سخنران مجلس، آغاز می‌شود. مجمع ها یا همان سینی ها که در قدیم غذای مجالس امام حسین در آنها توزیع می‌شد، دست به دست به دست عزاداران می رسد تا با پر و خالی شدن نهصد و اندی مجمع که هر سه عزادار گرد یکی از آنها می نشستند، عزای حسین با نوع رفتار همراه با وحدت به نقطه سرانجام رسد.